ناصر خدرنژاد در گفت‌وگو با خبرنگار گروه جامعه خبرگزاری فارس، درباره وجود سوالات و ابهامات مردم و افکار عمومی از برخی اقدامات شرکت شمسا و سازمان حج و زیارت گفت: همیشه تصورها، واقعیت‌ها را نشان نمی‌دهد، اما قطعاً همین که این تصورات بیان می‌شود نشان از این است که ابهاماتی به سیستم وارد است لذا لازم است کلیۀ اقدامات شفاف و روشن برای مردم عزیز بازگو شود.
خدمات به 700هزار زائر در طول یکسال
وی افزود: هدف اساسی سازمان حج و زیارت از تشکیل شرکت شمسا عدم انجام فعالیت انتفاعی بوده است اعزام بیش از 700 هزار زائر در طی یکسال امکان بررسی دقیق کلیۀ موارد را مشکل می‌کند لکن تمام تلاش‌ها برای روشن شدن کلیۀ هزینه‌ها و درآمدها انجام شده و می‌شود.
مدیرعامل شرکت شمسا اظهار داشت: تمام کوشش و تلاش ما بر این است که اقدامات و کارها در این شرکت با شفافیت کامل انجام شود. بویژه بخش مالی که همیشه مورد تایید نماینده محترم بعثه مقام معظم رهبری و ریاست محترم سازمان بوده است.
خدرنژاد تصریح کرد: سازمان حج و زیارت متعهد است کلیۀ درآمدهای حاصل از اعزام زائرین عتبات را در جهت رفع مشکلات و کمبودهای زائرین از جمله ساخت و تجهیز آشپزخانه‌های متمرکز و گاهی نیز مشارکت یا ساخت هتل، هزینه کند تا زائرین عزیز از امکانات بهتری بهره‌مند شوند.
شمسا نقشی در هتل سازی ندارد
وی درباره ساخت هتل توسط ایران در کربلا و نجف افزود: شرکت شمسا به هیچ وجه در ساخت و ساز هتل نقشی ندارد و این اقدامات توسط سازمان حج و زیارت انجام می‌شود، اینکه شرکت شمسا ورودی به این مباحث داشته باشد، چنین چیزی وجود ندارد.
خدرنژاد اظهار داشت: به دلیل وضعیت خاص بهداشتی در عراق، اگر آشپزخانه صنعتی و مرکزی توسط سازمان حج و زیارت احداث نمی‌شد، شاهد حوادث و مشکلات ناگواری می‌بودیم.
وی تأکید کرد: اگر به 5 سال پیش بازگردیم، معنا و مفهوم اظهارات اینجانب در خصوص وضعیت تغذیه را به خوبی متوجه خواهیم شد، چرا که در آن زمان مشاهده می‌کردیم که تهیه و تامین غذای زائران در چه مکان‌هایی، پخت و سرو می‌شود.
لزوم استفاده حداکثری از توان ایرانی
مدیرعامل شرکت شمسا افزود: نوع بهداشت و پخت غذا توسط عراقی‌ها با نوع بهداشت و پخت غذا توسط ایرانی‌ها بسیار متفاوت است. بر همین اساس سازمان حج و زیارت تلاش دارد خدمات به زائرین، از ابتدا تا انتهای حضور آنها در شهرهای زیارتی نجف، کربلاء و کاظمین، توسط ایرانی‌ها ارائه شود، به همین جهت می‌کوشیم تا از حداکثر توان نیروهای ایرانی در این خصوص استفاده کنیم.
وی خاطرنشان کرد: سازمان حج و زیارت به همراه شرکت امید زائر که شرکتی تخصصی در امر ساخت و ساز هتل در عراق است، مستقیماً به این موضوع ورود پیدا کرده است.
خدمات هتل‌های ایرانی فقط به زائران کشورمان
خدرنژاد افزود: شمسا تلاش می‌کند تا از هتل‌های ساخته‌شده توسط سازمان حج و زیارت برای اسکان زائران ایرانی بهره گیرد، ضمن اینکه قراردادهای منعقده با این هتل‌ها فقط برای پذیرش و اسکان زائران ایرانی است و قطعا هزینه‌های زائرین در این هتل‌ها به مراتب کمتر از هتل‌های مشابه می‌باشد.
مدیرعامل شرکت شمسا خاطرنشان کرد: تعداد هتل‌های مورد استفاده این شرکت برای اسکان زائران ایرانی در عراق بالغ بر 200 هتل در طول سال است، که ساخت چند هتل در این کشور عدد قابل توجهی در قبال هتل‌های مورد نیاز ما نیست.
سهامداران شمسا 2400 دفتر زیارتی
وی با بیان اینکه شرکت شمسا به هیچ وجه شرکتی دولتی محسوب نمی‌شود، گفت: سهامداران شمسا 2400 دفتر زیارتی در سراسر کشور هستند.
وی تصریح کرد: سازمان حج و زیارت تنها متولی قیمت‌گذاری برای هزینۀ زائرین اعزامی از سوی شرکت شمسا است؛ و این بدین معناست که شرکت شمسا در این امر به هیچ وجه دخیل نیست و تنها برای ارائه خدمات به زائرین، قرارداد منعقد می‌کند که نظارت بر حسن اجرا و موارد جنبی آن برعهده سازمان حج و زیارت است.
خدرنژاد افزود: متأسفانه برخی مواقع بدلیل ارائه خدمات بزرگ و قابل توجه، اینگونه تصور می‌شود که یک سری اقدامات خاص مالی در آن بخش صورت می‌گیرد، در حالی که چنین تصوری در سازمان حج و زیارت منتفی است.
وی گفت: در پایان هر سال، حق الزحمه حاصل از اعزام زائرین توسط شرکت شمسا پس از کسر هزینه‌ها، بین سهامداران شرکت، که همۀ آنها دفاتر زیارتی که هیچ فعالیتی جز اعزام زائرین به حج و عمره و عتبات عالیات ندارند، بر اساس قانون تجارت و مصوبات مجمع عمومی تقسیم می‌شود، این در حالی است که این دفاتر درحال حاضر هیچ گونه اعزامی به حج، عمره و سوریه را ندارند.
لزوم مقایسه خدمات کاروان‌های مجاز و غیرمجاز از یکدیگر
مدیرعامل شرکت شمسا اظهار داشت: تمامی سعی سازمان حج و زیارت بر آن است که دفاتری که دارنده مجوز زیارتی هستند بتوانند در اعزام زائر به عتبات فعالیت داشته باشند.
وی تصریح کرد: طبق قانون سازمان حج و زیارت، تنها دفاتری می‌توانند عضو شرکت شمسا باشند که مجوز بند «پ» این سازمان را داشته باشند.
خدرنژاد با اشاره به خدمات ضعیف کاروان‌های غیرمجاز خاطرنشان کرد: زائر باید بداند که در بحث پخت غذا این کاروان‌ها از چه موادی استفاده می‌کنند و تفاوت آن را با کاروان‌های مجاز تحت نظارت سازمان حج و زیارت در خصوص نحوۀ پخت، مکان پخت و کیفیت آن بدانند همچنین در خصوص محل اسکان زائرین نیز معمولاً آنچه که بیان می‌کنند با آنچه که زائرین در آن اسکان می یابند، متفاوت است.
برنامه‌ریزی برای انجام سفرهای کوتاه به عتبات
وی اظهار داشت: زائر عتبات عالیات بسیار خاص است و به هیچ وجه قابل قیاس با توریست نیست، ضمن اینکه در عتبات بحث زیارت به صورت عام وجود دارد، چرا که حجم عظیمی از مردم به سفر زیارتی می‌روند و حتی برخی از آنها علاقمندند که سالی 3 یا 4 بار به عتبات سفر کنند.
خدرنژاد تصریح کرد: اکثر زائران عتبات، به دنبال سفر و اسکان در اماکن لوکس در عتبات نیستند، بلکه می‌خواهند سفر زیارتی آنها سریع انجام شده و تا حد امکان هزینۀ کمتری پرداخت کنند.
وی افزود: باید سفر به کربلا را به سمت و سوی کوتاه کردن مدت سفر سوق دهیم.
مدیرعامل شرکت شمسا تصریح کرد: در سازمان حج و زیارت دقیقاً برنامه مدون در خصوص سفرهای عتبات عالیات تدوین می‌شود و کلیۀ هزینه‌های این سفر و هزینه‌کرد آن مشخص است و هیچ‌گونه هزینه‌ای در حین سفر از زائر دریافت نمی‌شود.
وی گفت: کاروان‌های غیرمجاز بعضا علاوه بر هزینۀ کلی سفر عتبات، در حین سفر، هزینه‌های متفاوت و جداگانه‌ای را از زائرین دریافت می‌کنند.
لزوم برخورد با کاروان‌های غیرمجاز
وی افزود: کاروان‌های ویژه عتبات عالیات که قیمت آنها پایین‌تر از هزینه‌های معمول است، از سوی سازمان حج و زیارت در برخی ایام، ایجاد شده است که البته مورد استقبال هم قرار گرفته که در این زمینه می‌توان به سفرهای 3 روزه به عتبات نیز اشاره کرد.
خدرنژاد اظهار داشت: زائران محترم باید بدانند برخی هزینه‌های سفر عتبات عالیات مانند هزینۀ صدور ویزا، و بلیط هواپیما برای سفر هوایی ثابت است و تفاوتی در نوع سفر و مدت سفر ندارد.
وی گفت: کشور عراق از سال 1359 که رژیم بعثی صدام، جنگ تحمیلی علیه ایران را آغاز کرد تا کنون از جهت امنیتی در وضعیت خاصی قرار دارد به همین جهت یکی از هزینه‌های خاص و ثابت زائرین در بخش قراردادهای امنیتی است.
در خصوص مشکل حمل و نقل زائرین در عراق تصریح کردند: متاسفانه در برخی از مرزها فقط اتوبوس‌هایی می‌توانند تردد کنند که مختص آن منطقه می‌باشند و از ورود اتوبوس‌های غیر بومی جلوگیری می‌کنند.
خدرنژاد افزود: به دلایل فرهنگ خاص مردم عراق از جمله بحث قبیله‌ای، برای جابجایی زائران ایرانی، ناچاریم از اتوبوس‌های همان منطقه استفاده کنیم تا مانع از بروز اختلافات شود.
وی ابراز امیدواری کرد که برای افرادی که به سمت و سوی عزیمت به عراق با کاروان‌های غیرمجاز هستند، قوانین سختی وضع شود.
خدرنژاد افزود: وقتی که یک خودرو در خیابان بدون بیمه شخص ثالث حرکت می‌کند، پلیس آن را متوقف می‌کند زیرا این کار غیر مجاز و پیامدهای ناگواری به دنبال دارد. پس شایسته است با کاروان‌های غیرمجاز نیز برخوردی قانونی انجام گیرد.
مدیرعامل شرکت شمسا افزود: آیا می‌توان به زائر ایرانی عتبات به صرف اینکه فقط گذرنامه و ویزای سفر به عتبات دارد، اجازه خروج از کشور را داد؟ یا اینکه پلیس باید به دلیل ریسک زیاد در عراق، برخی موارد نظیر بیمه، امنیت و مجوز خروج کاروان را نیز در نظر بگیرد.
بلاتکلیفی زائران کاروان‌های غیرمجاز در حوادث احتمالی
وی تصریح کرد: وقتی وضعیت امنیتی، بهداشتی و... عراق مشکل‌دار است، باید قوانین خروج از ایران و ورود به عراق سختگیرانه باشد که این رویه در سفر ایرانی‌ها به برخی کشورها کاملاً رعایت می‌شود.
خدرنژاد اظهار داشت: آیا وقتی انفجار حلّه و سامرا رخ داد، کسی به عدم بیمه زائران شهید و مجروح شده این حادثه فکر کرده بود؟
وی افزود: سازمان حج و زیارت و شرکت شمسا ملزم به انعقاد قرارداد امنیتی، بیمه و هیأت پزشکی برای ارائه خدمات بیشتر به زائر می‌باشند در حالی که این الزام برای اکثر کاروان‌های غیر مجاز عتبات وجود نداشته و رعایت نمی‌شود.
وی گفت: هم‌اکنون مدیر برخی کاروان‌های حاضر در عتبات، خانم هستند، و اینکه چطور مرزبانی جمهوری اسلامی ایران به چنین کاروان‌هایی که 40 زائر که اکثراً خانم هستند را به مدیریت یک خانم آن هم در شرایط خاص و پر ریسک، اجازه خروج عراق می‌دهد جای بسی تعجب است.
وی درباره احتمال حضور زائران ایرانی در سوریه تصریح کرد: مسئولیت شرکت شمسا در بخش عتبات عالیات است و اگر شرایط اعزام زائر ایرانی به سوریه مهیا شود، این کار را انجام خواهیم داد.
فیش بانکی و شماره حساب یگانه را شناسایی کاروان غیرمجاز
خدرنژاد درباره شناخت کاروان مجاز از غیرمجاز افزود: تنها را ه شناخت و تفاوت این 2 کاروان، از طریق فیش‌های بانکی و واریزی است، چرا که هرگونه پرداختی غیر این فیش‌ها نشان‌دهنده غیرمجاز بودن آن کاروان است.
وی در توضیح بیشتر این موضوع تأکید کرد که تمامی فیش‌های صادره، سیستمی، دارای شماره حساب و به نام شرکت شمسا تحت نظر سازمان حج و زیارت و تایپی است.
خدرنژاد خاطرنشان کرد: تمامی هزینه‌های واریزی زائران عتبات به حساب شرکت شمسا بوده و این مبالغ واریزی در آنجا تجمیع و پس از اعزام زائر، این مبالغ بین شرکت‌هایی که خدمات به زائرین ارائه می‌دهند بر اساس قراردادهای منعقده و تحت نظارت سازمان حج و زیارت توزیع می‌شود.
مدیرعامل شرکت شمسا تصریح کرد: نگاه اصلی سازمان حج و زیارت، ارائه خدمات شایسته به زائرین است و نگاه انتفاعی و سود محوری از منظر سازمان حج و زیارت جایگاهی ندارد.
وی در پایان افزود: حوادث رخ‌داده قبل از اربعین سال جاری در سامرا، و بعد از اربعین در حلّه و نیز آتش‌سوزی یکی از هتل‌ها در کربلا که همگی مربوط به کاروان‌های غیر مجاز بودند و متاسفانه تعداد زیادی از زائران ایرانی شهید و مجروح شدند، نشان‌دهنده این نکته است که زائر باید توجه لازم را در خصوص سفر به عتبات از طریق کاروان‌های مجاز که همگی آنها تحت نظارت سازمان حج و زیارت هستند، داشته باشد.